تحلیل وضعیت سلامت خانواده‌های ایرانی: مفهوم خانواده سالم، شناخت ویژگی‌های خانواده‌ی سالم ایرانی و عوامل آسیب‌زا از دیدگاه متخصصان

پیش‌زمینه و هدف: خانواده منبع تأمین نیازهای روان‌شناختی، جسمانی، جنسی و عاطفی اعضای خود به شمار می­رود. این پژوهش باهدف تبیین مفهومی و مبنایی سلامت خانواده ایرانی، اصول حاکم بر آن، آسیب‌های خانواده­های ایرانی از دیدگاه متخصصان در حوزه­های مختلف انجام شد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع کیفی و گراندد تئوری است و برای جمع­آوری اطلاعات از شیوه مصاحبه عمیق استفاده شده است. جامعه آماری آن 25 نفر از متخصصان صاحب‌نظر بودند و روش نمونه‌گیری هدفمند، در دسترس و داوطلبانه در نظر گرفته شد. یافته‌ها: تحلیل نتایج نشان داد متخصصان حیطه‌های مختلف بر روند رو به گذار خانواده ایرانی تأکید دارند؛ به همین دلیل باید گفت خانواده ایرانی، خانواده‌ای است که رو به مدرنیته در حال حرکت است. اما این خانواده، جایگاه محکمی روی طیف سنت و مدرنیته ندارد به‌طوری‌که در برخی روابط، به سنت نزدیک‌تر و در برخی دیگر به مدرنیته نزدیک‌تر است. همسو با یک الگوی جهانی شهرنشینی، خانواده‌های هسته‌ای، تک‌فرزندی، همخانگی، خانواده‌های تک‌ والد، حضور بیشتر زنان در اجتماع، کمرنگ شدن قدرت مرد در خانواده و نقش رو به رشد فرزندان را می‌توان نشانه‌های مدرنیته در خانواده ایرانی محسوب کرد. بحث و نتیجه‌گیری: از نتایج این پژوهش می­توان در جهت تدوین برنامه­های پیشگیرانه و توانمندسازی خانواده­های ایرانی استفاده نمود. چنانچه در درازمدت اجرای برنامه‌هایی باهدف آگاه‌سازی خانواده‌ها نسبت به آسیب‌های فرزند سالاری، شیوه‌های تربیتی صحیح و آموزش مهارت‌های ارتباطی و حل مسئله به افراد خانواده –در سطوح و سنین مختلف- می‌تواند بر سلامت و استحکام خانواده‌های ایرانی اثرگذاری مثبتی داشته باشد.